६ साउन / अर्थ र व्यापार – गत आर्थिक वर्ष २०७३/७४ मा कुल १० खर्ब ५९ अर्ब वैदेशिक व्यापार भएको छ । गएको आवमा कुल ९ खर्ब ८४ अर्बको वस्तु तथा सेवा आयात भएको छ भने ७४ अर्ब ७१ करोड बस्तु तथा सेवा नेपालबाट वाहिरिएको छ । गएको वर्ष भएको वैदेशिक व्यापार अघिल्लो आवको भन्दा २ खर्ब ८५ अर्बले बढी भएको छ ।

अघिल्लो आव २०७२/७३ मा विभिन्न मुलुकसँग वैदेशिक व्यापार ८ खर्ब ४४ अर्ब ९६ करोड वैदेशिक व्यापार भएको थियो । उक्त व्यापारमध्ये ७ खर्ब ७४ अर्ब ७१ करोडको आयात हो भने निर्यात ७० अर्ब २५ करोड हो । नेपालको भारतसँग करिब दुई तिहाइ व्यापार हुँदै आएको छ । गएको वर्ष भएको वैदेशिक व्यापारमा ९ खर्ब ९ अर्ब व्यापार घाटा देखिएको छ ।

गत वर्ष भारतबाट ६ खर्ब ४१ अर्ब १७ करोडको वस्तु तथा सेवा आयात भएको छ । नेपालबाट भने भारतमा ४१ अर्ब ६० करोडको मात्र वस्तु निर्यात भएको छ । एक वर्षको अवधिमा भारतसँग ५ खर्ब ९९ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँ व्यापार घाटा भएको छ । चीनबाट १ खर्ब १९ अर्ब ८७ करोडको वस्तु भित्रिँदा नेपालबाट एक अर्ब ७० करोडको वस्तु निर्यात भएको छ । नेपालले चीनसँग एक खर्ब २८ अर्ब १७ करोडको व्यापार घाटा बेहोर्नु परेको छ ।

गत वर्ष नेपाल भारतबाट सबैभन्दा बढी पेट्रोलियम पदार्थ भित्रिएको छ । एक वर्षको सो अवधिमा एक खर्ब ४० अर्ब पाँच करोड रुपैयाँको पेट्रोलियम पदार्थ आयात भएको हो । दोस्रो नम्बरमा रहेको फलाम तथा स्टिल र तिनका उत्पादन ९३ अर्ब ७१ करोडको भित्रिएको छ । गत वर्ष विभिन्न मुलुकबाट ७९ अर्ब ५० करोडको सवारी तथा पार्टपुर्जा भित्रिएको छ । यो परिमाण अघिल्लो वर्षको तुलनामा भने धेरै हो । कृषि प्रधान मुलुकमा ४० अर्ब १४ करोड रुपैयाँको खाद्यन्न आयात गरिएको छ ।

नेपाली कार्पेट गत वर्ष विभिन्न मुलुकमा ७ अर्ब ६३ करोडको कार्पेट निर्यात भएको छ । चिया र कफी सात अर्ब दुई करोडको निर्यात भएको छ । गत वर्ष पाँच अर्ब ११ करोडको तरकारी तथा फलफूल निर्यात भएको हो । विगत ५ वर्षअघि नै नेपाल सरकारले वार्षिक निर्यात एक खर्ब निर्यात गर्ने लक्ष्य राखेको थियो ।

भारतबाट पेट्रोलियम पदार्थ, फलाम, स्टिल, औद्योगिक कच्चा पदार्थ, खाद्यान्न, यातायातका साधन, मेसिनरी तथा पार्टपुर्जा, औद्योगिक कच्चा पदार्थलगायत आयात भएको देखिन्छ । चीनबाट दूरसञ्चार सामग्री, विद्युतीय उपकरण, मेसिनरी तथा पार्टपुर्जा, स्याउ तथा रासायनिक मल बढी आयात भएको छ । तेस्रो मुलुकबाट सुनचाँदी, प्लास्टिकको कच्चापदार्थ, महँगा सवारीसाधन लगायत बढी आयात गरिएको छ ।