१ साउन / अर्थ र व्यापार – विज्ञापनरहित विदेशी च्यानल (क्लिन फिड) नीति लागू नगर्न दबाब आइरहेको बेला सरकार अन्तिम समयमा नीति लागू गर्नबाट पछि हटेको छ । कानुन संशोधन गर्नुपर्ने र थप तयारी नपुगेको भन्दै हालको लागि उक्त नीति स्थगित गरिएकोे छ ।

सरकारले साउन १ देखि मुलुकमा विदेशबाट आउने सम्पूर्ण च्यानलमा क्लिन फिड नीति लगाउने घोषणा गरेको थियो । दुई दिनअघि नीति लागू गर्न सम्बन्धित निकायलाई सूचित गरेको मन्त्रालयले शुक्रबार बेलुका उक्त नीति हालको लागि स्थगित गरिएको सूचना जारी गरेको थियो ।

मुलुकमा सञ्चालनमा रहेका केबल टेलिभिजन सम्बद्ध संघ–संस्था र भारतीय संस्था इन्डियन ब्रोडकास्टिङ फाउन्डेसनले क्लिन फिड नीति लागू नगर्न सरकारलाई दबाब दिएका थिए । इन्डियन ब्रोडकास्टिङ फाउन्डेसनले मन्त्रालयमै पुगेर यो नीति नलगाउन ’लबिङ’ गरेको थियो । 

क्लिन फिड नीति लागू गर्न भनेर एक वर्षअघिदेखि नै तयारी सुरु भइसकेको थियो । गत वर्ष साउनमै मन्त्रिपरिषदले उक्त नीति पारित गरेको थियो । सरकारले अन्तिम समयमा आएर क्लिन फिड नीति स्थगन गरेकोे छ । क्लिन फिड नीतिबाट उपभोक्तालाई शुल्क महँगो पर्ने र भारतीय च्यानलले नेपालको लागि भनेर क्लिन फिड कार्यक्रम नबनाउने भन्दै केबल टेलिभिजन महासंघ लगायतले विरोध गरेका छन् ।

क्लिन फिड नीतिले देशमा प्रत्यक्ष रुपमा फाइदा पुग्ने छ । विज्ञापन बजार दोब्बर हुने र मुलुक प्रत्यक्ष रुपमा भाषा संस्कृतिमा परेको प्रभाव कम गर्न सकिने छ । यो नीति लागू भएमा च्यानलको शुल्क केही महँगो पर्न सक्ने आँकलन गरिएको छ तर कति महँगो पर्ने यकिन गरिएको छैन् ।

नेपालको लागि कतिपय च्यानलले क्लिन फिड कार्यक्रम नबनाएको भन्दै विरोध आएको थियो । हाल नेपाली विज्ञापन बजार वार्षिक साढे पाँच अर्ब रुपैयाँको छ । क्लिन फिड नीति लागू भए उक्त बजार दोब्बर हुने दाबी छ । 

यो नियमपछि विदेशी च्यानलबाट देखिाइने बहुराष्ट्रिय कम्पनीका विज्ञापन नेपालमा बजाउन चाहेमा यहीँ आएर बनाउनु पर्छ । क्लिन फिड लागू भएपछि विदेशी च्यानलमा कुनै पनि विज्ञापन बज्दैन । उनीहरूले नेपाली बजारलाई विज्ञापन बजाउने हो भने नेपालमै आएर बिज्ञापन बजाउनु पर्छ र नेपाली मिडिया प्रयोग गर्नुपर्छ । यसले गर्दा देशको राजस्व र रोजगारीका अवसर बढ्ने छ ।

त्यसैगरी, अर्को महत्वपूर्ण पक्ष क्लिन फिड नीति लागू भए नेपाली भाषा, शैली, मौलिकताका विज्ञापन बज्नेछन् । क्लिन फिड नीतिले भारतीय च्यानलबाट आएका विज्ञापनबाट बालबालिकामा परेका असरलाई पनि रोक्न सहयोग गर्नेछ । भारतका कतिपय ठाउँ, बंगलादेश, पाकिस्तान, अमेरिकी मुलुक, युरोपमा पनि क्लिन फिड नीति कार्यान्वयनमा छ ।